muziek    home
Grides
	GRIDES CD first set: 1. Facelift 2. Vitually 3. Out-Bloody-Rageous 4. Neo-Caliban Grides second set: 5. Teeth 6. Slightly All The Time 7. Eamonn Andrews 8. Esther's Nose Job encore: 9. Slightly All The Time/Noisette DVD 1. Neo-Caliban Grides 2. Out-Bloody-Rageous 3. Robert 's vocal improvisation 4. Eamonn Andrews 5. All White Recorded: CD: October 25, 1970 at the Concertgebouw, Amsterdam, the Netherlands DVD: March 23, 1971 at Radio Bremen's TV studio, Bremen, Germany Released: 2006 Hugh Hopper: electric bass Elton Dean: alto sax, saxello, el. piano Mike Ratledge: electric piano, Lowrey organ Robert Wyatt: drums, vocals	1970 was zowel een druk als een een overgangsjaar voor Soft Machine. Naast de doorlopende concerten was er tijd nodig om te ontspannen en nieuwe nummers te schrijven voor een vierde album. Zowel Ratledge als Hopper begonnen te schrijven, Wyatt ging op tournee met oude bandgenoot Kevin Ayers and The Whole World, maar vond ook tijd om zijn eerste solo-album op te nemen: ‘The End of an Ear’. Dat had hij nodig, want zijn muzikale plek in Soft Machine was met het decimeren van songs en simpele nummers, tot een minimum beperkt. Na de zomer ging de band op een kleine tournee door Europa, slechts negen concerten, waarvan drie in Nederland: Eindhoven, Rotterdam en Amsterdam. Alleen dat laatste – tevens het laatste concert van de tournee – is hier het vermelden waard, omdat het concert werd opgenomen en nu als 'Grides' is uitgebracht. Ik was erg blij met deze release, omdat ik dit specifieke concert jaren op tape had, blijkbaar was het ooit op de radio uitgezonden, maar in de jaren was ik was de tape kwijtgeraakt. Kijkend naar de setlist speelt de band bekend werk als ‘Esther's Nose Job’, ‘Eamonn Andrews’ en ‘Facelift’, maar zijn ook nieuwe composities te horen, zoals ‘Virtually’ en ‘Teeth’, die pas in de toekomst zouden verschijnen op 'Fourth'. ‘Virtually’ is nog in het beginstadium en klinkt hier anders dan we kennen van het album. Het is zeker interessant om deze versie te vergelijken met die van ‘Fourth’. Dean’s ‘Neo-Caliban Grides’ is ook nieuw, klinkt vrijer dan gebruikelijk bij Soft Machine, maar is net als ‘Virtually’ nog niet helemaal uitgerijpt. Uiteindelijk verscheen het niet op een Soft Machine-album, maar op Deans eerste solo-album: Elton Dean’. ‘Teeth’, de laatste nieuwe compositie, was net als de andere twee nog een 'werk in uitvoering' en dus ook anders dan de versie van ‘Fourth’. Absoluut een interessante versie. Deze kleine tournee betekende het afscheid van ‘Esther's Nose Job’, dat in de optiek van de groep al te lang gespeeld werd. Na de tournee werd het van de setlist geschrapt. ‘Hibou Anemone and Beer’, een andere compositie die was uitgegroeid tot een soort 'standaard' was al uit het programma gegooid. Met het schrappen van Esther werd meteen een definitief afscheid genomen van Wyatt’s vocale uitstapjes. Soft Machine, onder invloed van Ratledge’s voorkeur voor Miles Davis’ elektrische band, was daarmee een soort Engelse tegenhanger geworden. Geen zang, complexere structuren, meer thema’s én een steeds meer gefrustreerde Robert Wyatt. Aan de andere kant, ik schreef dat al eerder bij een andere cd, paste die vocale intermezzi niet echt meer bij wat Soft Machine liet horen. Het klonk in feite obsoleet. Bij dit concert was echter iedereen, inclusief Wyatt enthousiast. "In Amsterdam reageert het publiek meer op Soft Machine dan op welke andere plek in Europa dan ook", aldus Michael Watts van Melody Maker. Watts was gast bij deze tournee. ‘Facelift’ is vrij kort en een soort 'warming up' voor ‘Virtually’, dat mooi langzaam gespeeld wordt. ‘Out-Bloody-Rageous‘ klinkt vertrouwd, maar krijgt hier een nieuw input van Dean die samen met Ratledge elektrische piano speelt of alleen als Ratledge een orgelsolo geeft. Dat maakt Soft Machine’s klankpalet breder en maakt het palet rijker. Opvallend is ‘Neo-Caliban Grides’, het werk van Dean met een meer vrije benadering dan we van Soft Machine kennen. We horen een lange bassolo en verschillende snel wisselende thema's. ‘Slightly all the Time’ wordt snel gespeeld, de band weet hier inmiddels wel raad mee. ‘Eamonn Andrews’ is kort en ‘Esther’s Nose Job’ ontbeert de zangpartij, maar heeft nu Dean als tweede pianist. De toegift is een reprise van ‘Slightly all The Time’, maar die eindigt nu met “Noisette’ en een ronkende bas. Het concert in het Concertgebouw is een uitstekend concert, ik heb het altijd gekoesterd en doe het nog steeds. De extra's, de allereerste dvd van Soft Machine, is opgenomen in Duitsland, maar wel in 1971! Soft Machine 's concerten werden in Duitsland vaak opgenomen met het doel ze op de TV  (vaak NDR) uit te zenden. De meeste van die concertuitzendingen waren 's nachts, dan was het blijkbaar jazz-tijd. En dat betekende vaak ook "late night" Het is prachtig om Soft Machine te zien spelen. Hoewel het concert kort is, krijgen we een goede indruk. Het PA-systeem lijkt tegenwoordig achterhaald en ziet er versleten uit, maar de muziek is prima. Ik hou van Hopper’s bassolo in ‘Neo-Caliban Grides’ en Wyatt’s vocale improvisatie. De dvd bevat nog een verrassing, namelijk een uitvoering van 'All White'. Die kennen we van ‘Fifth’, maar in een andere versie. Gezien al het gebodene, zowel auditief als visueel, maakt het ‘Grides’ tot een essentiële Soft Machine-release.
		Paul Lemmens © 2014/2023