Houden van muziek is ook houden van de verpakking om die muziek. Lp-hoezen ‘lokken’ je immers vaak met hun prachtige vormgeving of foto’s. Dat was niet altijd zo. Ergens rond 1910 werden de eerste 78-toeren platen geperst. Dat waren kwetsbare dingen die goed verpakt moesten worden. Dat gebeurde in bruin papier meteen gat in het midden. Meestal stond er op dat bruine papier niets, soms een stempel van de uitgever of handelaar. Wat in het papier zat was te lezen door het gat, zo zag je het label op de plaat. De constructie was nogal zwak; de platen werden meestal opgestapeld waardoor veel platen al sneuvelde voordat ze verkocht konden worden.

Rond 1910 komt er uit Duitsland een set van vier platen uit - aan beide zijden geperst - met daarop de complete Notenkraker van Tchaikovsky. De set zat in een special ontworpen kartonnen boekje. Hoe en wat is echter verloren gegaan. Pas tien jaar later komt een volgende stap: een stevige, zuurvrije, kartonnen hoes, met soms de simpele opdruk: record album. Inmiddels was de kwaliteit van zowel papier als inkt vooruit gegaan en konden die de plaat niet aantasten door hun zuren. Door het stevige karton konden de platen voortaan rechtop bewaard worden en gingen ze dus minder snel stuk. Pas in de jaren dertig komt er een vervolg op het Duitse experiment en komen er regelmatig sets uit, soms van een compleet klassiek werk, soms een verzameling liedjes. Dat moest wel zo, omdat er per kant zo’n drie minuten muziek geperst kon worden. Maar nog steeds bleef het karton onbedrukt.

Daar komt in 1938 verandering als Columbia Records Alex Steinweiss als ‘art director’ aantrekt. De allereerste bedrukte hoes is daarna snel een feit: een soort baldakijn met daarop de naam van Columbia en de ‘smash song hits’ van Rodgers & Hart. Op de achtergrond een visuele weergave van de plaatgroeven en in het midden nog steeds: het gat! Er ging een heel onderzoek aan vooraf, want niet zomaar alles mocht en kon; de plaat mocht niet aangetast worden door inkt en karton of breken in de verpakking en het plaatje moest er neutraal uitzien. Na Columbia volgden de anderen met hun hoezen en langzamerhand werden de onbedrukte hoezen verdrongen. Men had al snel heel goed door dat de verpakking de potentiële klant kon verleiden tot een koop. Eerst waren er afbeeldingen van kunst en andere, neutrale voorwerpen, later kwam daar al dan niet grafisch design bij en nog later afbeeldingen van de artiesten of uitvoerenden.

In 1948 kwam de vinyl 45-toerenplaat en de grote broer op de markt en kwam daarmee de naam lp, van long play, in gebruik. Die werden alle twee vreselijk populair tot in de jaren tachtig toen de voor vormgeving te kleinere compact disc verscheen. De typische, grootformaat lp-hoes ging daarmee verloren, behalve voor een handjevol liefhebbers met nostalgische gevoelens. Waren de lp hoezen in het begin best saai te noemen, met het aantreden van kunstenaars als David Stone Martin en Ben Shahn, die in de jaren vijftig allebei prachtige hoezen ontwierpen voor jazzplaten en de beroemde Jazz at the Philharmonic serie, kwam daar pas echt verandering in. Die verandering krijgt een enorme vlucht in de jaren zestig als de lp onder de jongeren populair wordt en de hoezen een afspiegeling worden van de vrije en experimentele tijdgeest. Naast een grote groep onbekende vormgevers springen er een aantal uit: Cal Schenkel, de collage-hoezenontwerper van Frank Zappa, Roger Dean, die bekend zou worden met zijn tekenachtige beelden van vreemde werelden die veelal de hoezen van Yes sierden en Storm Thorgerson, die de hoezen van Pink Floyd ontwierp onder de naam Hipgnosis. Hoezen vaak met thema afwezigheid, humor en onmogelijkheden.

Storm Elvin Thorgerson (1944-2013) wordt geboren in Potters Bar, Middlesex. Zijn familie is afkomstig uit Noorwegen en verhuisd naar Engeland. Op de Cambridgeshire High School for Boys ontmoet hij Syd Barrett en Roger Waters (allebei later Pink Floyd). Omdat Thorgerson ‘s en Waters’ moeder bevriend waren raakte Thorgerson en Waters – die een jaar ouder was) ook bevriend en later rugby maatjes. In deze periode loopt hij David Gilmour tegen het lijf; ze worden meteen vrienden voor het leven. Toen Gilmour in 1994 trouwde met Polly Samson was Thorgerson dan ook zijn getuige. Thorgerson begon na de middelbare school een studie psychologie, maar wisselde richting Engels en Filosofie en sloot die af met een Bachelor.. Omdat hij altijd al meer in film geïnteresseerd was wisselde hij nog een keer en volgde een opleiding in Film en Televisie, die hij afsloot als Master. Net als vele anderen in de jaren zestig wil hij iets anders laten zien. Aanvankelijk nog werkzaam als portier bij de spoorwegen begint hij daarom met Aubrey Powell een bedrijfje voor vormgeving. ‘Po’ kende hij al uit zijn tijd in Cambridge. Samen delen ze nu een flat én hun bedrijf genaamd Hipgnosis. De naam is een samenstelling uit hip, iets dat ‘in’ is, en het Griekse Gnosis, dat ‘kennis’ betekent. Ze ontwerpen een aantal boekomslagen, maar de omlag komt als Gilmour, die net Barrett in Pink Floyd heeft vervangen, hun vraagt de hoes te ontwerpen voor de tweede lp van Pink Floyd. Dat doen ze en daarmee zet hij net alleen de groep, maar ook zichzelf op de kaart. De hoes van Saucerful of Secrets is niet alleen hét toonbeeld van de psychedelica (ook zo genomineerd door Q magazine), maar ook de eerste hoes waar de naam van de band niet op zou staan. Dat vond EMI niet goed, dus het werd een tegemoetkoming; de laatste. Het weglaten van de bandnaam zou hij later blijven volhouden, soms met enige overtuigingskracht. Thorgerson was echter een doorzetter en een waarachtige mopperkont, maar hij kreeg wel heel veel voor elkaar. In 1983 valt Hipgnosis uit elkaar. Een overzicht van het werk van Hipgnosis is te zien in het eigen fotoboek Walk Away Rene en in het Album Cover Album.

Thorgerson begint dan Green Black Films, een maatschappijtje om videoclips te maken. Hij maakt clips voor Robert Plant, David Gilmour en anderen, maar het is het toch allemaal niet. Vier jaar later stopt hij daarmee en start Std (Storm Thorgerson Design), later Storm Studios, eigenlijk een soort een paraplu voor allerlei ontwerpers, artiesten, illustratoren en fotografen, maar wel met het doel bijzondere producties te maken. In 2003 krijgt hij een beroerte. Hij herstelt, maar krijgt later te horen kanker te hebben. Hij gaat de strijd aan, blijft doorgaan met ontwerpen, maar op 18 april 2013 overlijdt hij op negen-en-zestig jarige leeftijd. Gilmour noemt hem in zijn afscheid een ‘constante kracht in mijn leven, zowel privé als in de muziek, een uitstekende vriend met een schouder om af en toe uit te huilen. De website van Pink Floyd maakt melding van zijn overlijden en noemt Thorgerson een ‘grafisch genie’.

Meest opvallend aan Thorgerson’s ontwerpen zijn zoals gezegd de afwezigheid, maar ze hebben vaak ook iets surrealistisch, iets dat lijkt op het werk van schilder René Margritte. Al vrij vroeg kende hij die kunstenaar door zijn moeder en diens invloed raakte hij niet meer kwijt. Een directe verwijzing, hommage, is de hoes van Wish You Were Here van Pink Floyd. Margritte was ook meer een ideeën –man en zijn techniek was ondergeschikt. Vergelijkbaar is Thorgerson’s werkwijze. Zeker in de beginperiode was het soms een ontzettend geknutsel en geknip en geplak om iets tot stand te krijgen. Dat begint al met de vele lagen waaruit Saucerful of Secrets bestaat. Maar soms is de hele actie om een plaat te krijgen surrealistisch op zichzelf. De hoes van Pink Floyd’s Animals is daarvan een goed voorbeeld. Boven Battersea Power Station zou een varken komen te zweven; een verwijzing naar het nummer Pigs op die plaat. Dat kon makkelijk gefotografeerd en ingemonteerd worden in een foto van Battersea. Nee vond Thorgerson, dat moest anders. Er kwam een heuse, dure varkensballon, een groep fotografen en een schutter, voor als het varken zou ontsnappen; dan kon die lek geschoten worden. Na enkele regenachtige dagen was het tijd voor de foto-shoot, maar de lucht bleek niet mooi genoeg. Er moest een tweede sessie komen. De lucht was nu wel mooi, maar het varken brak los door de wind, de schutter was niet meer ingehuurd en dus vloog het varken het Bitse luchtruim in, op weg naar zijn Amsterdamse huis. (later stortte het neer in een weiland). Uiteindelijk was het varken van dag één beter en de lucht van dag twee, dus werd het uitgeknipt en alsnog ingemonteerd. Zo hangen er vele verhalen over het werk van Thorgerson.

De meest in het oog springende hoes, een hoes die iedereen kent, is het prisma met de kleurlijnen van Dark Side of The Moon. Het is een simpel en strak ontwerp. Een beetje te simpel vond Thorgerson, maar ja, het werkte wel. Thorgerson werkte echter niet alleen voor Pink Floyd, maar ook voor groepen als Genesis, Black Sabbath, Ufo, Led Zeppelin, meer recent Muse en ontelbare anderen. Vaak verwezen hoezen naar die van een andere groep of band of kwamen elementen terug. Grapje van Thorgerson. Veel werk is verzameld in het boek The Raging Storm. Hij werkte niet alleen voor muzikanten, maar ook voor Peugeot, Levis’s, Volvo, Gilette, Stella Artois, Rank Xerox en anderen. Thorgerson over zijn leven: "I think it's always a very difficult thing for commercial artists and designers to pursue, against either circumstance or financial restrictions, that which you believe. So I've been very lucky, really. I was working for the [Pink] Floyd, who couldn't think of anything better to do than to hire me, and fortunately what we did worked, quite early on.” En bij de vraag naar zijn favoriete ontwerp; "I always thought, and I still think, that Ummagumma is a great design. I probably shouldn't, as an artist, like my own work (heavens, us artists are supposed to suffer dreadfully), but I quite like it.” Met Thorgerson verliezen we iemand met een visie op vormgeving en het verband met visuele weergave en muziek, het voelt een beetje als het afsluiten van een bijzonder tijdperk.