Een interview, rock ’n roll, wijze woorden van de goeroe, heavy stuff, een love song, een burenruzie, minimal music, geluidsexperimenten, water-muziek en een bespiegeling, dit alles is te vinden op een van de meest vreemde platen ooit: Exposure van Robert Fripp. Fripp kennen we allemaal als de bebrilde, kruk-zittende gitarist van King Crimson. Die groep was in 1974 ontbonden omdat het ‘gevoel’ er niet meer was. Fripp ging op de solotoer, verhuisde naar New York, kwam terecht in de Punk-scene, werkte met Blondie en The Roche Sisters, Daryl Hall en Peter Gabriel.

Exposure is deel drie van een drieluik bestaande uit Sacred Songs van Hall en Peter Gabriel II. Beide platen waren niet alleen geproduceerd door Fripp, hij had er ook muzikaal aan bijgedragen. In ruil vroeg hij Hall en Gabriel aan zijn plaat mee te werken om aldus het drieluik te voltooien. Het management van Hall, toen wereldberoemd als helft van het duo Hall & Oates, stak er een fikse stok voor, meewerken aan deze plaat zou schade berokkenen aan zijn – commerciële – carrière. Fripp moest dus op zoek naar een andere zanger en vond die in zowel Peter Hammill, de frêle zanger met de forse stem van VanDerGraafGenerator als Terre Roche, de frêle zangeres met de forse stem van The Roche Sisters. De lijst musici die aan deze plaat meewerken leest als het groot gastenboek der muziek: Brian Eno, Tony Levin, Jerry Marotta, Narada Michael Walden, Phil Collins, Barry Andrews en Sid McGinnis. Ach, je hebt wat vrienden en nodigt ze uit om even te komen spelen.

De diverse tracks werden opgenomen tussen januari 1978 en januari 1979. De plaat slingert je als het ware van de ene emotie naar de andere en varieert van ambient tot heavy rock. Veel teksten zijn geschreven door Joanna Walton, dichteres en vriendin van Fripp (zij was een van de passagiers van het vliegtuig dat in Lockerbie neerstortte). Exposure, eventueel te vertalen als ‘uitstalling’, begint met ‘zal ik je iets van het nieuwe materiaal laten horen, dan gaat de telefoon en vervolgens een rock ‘roll gitaar in You Burn Me Up I’m a Cigarette met zang van Hall. De terugkeer van King Crimson (Fripp verloochent zijn afkomst niet) begint met het instrumentale Breathless (doet een beetje denken aan Red). Walden laat zijn bekkens ruisen als de wind; iets waarop hij trots was. In Disengage probeert Hammill de zaken op het spits te drijven en uit elkaar te laten vallen op een stevige achtergrond van Frippertronics (repeterende loops van gitaargeluiden) en Crimson basics, maar niet na filosofisch bijgespijkerd te zijn. Even wat rust met North Star, Hall zingt op een wat kabbelend thema, maar daar is Hammill alweer met Chicago. Collins legt een dreigend drumtapijt neer en Fripper leeft zich uit. Tijd voor de burenruzie – NY3. Echt gebeurd en door Fripp op behoorlijk heftige muziek gezet; een track die je hard moet draaien en als je denkt dat het ophoudt begint het weer, maar eindigt dan abrupt. Mary wordt gezongen door Terre; een zustersong met alleen gitaarbegeleiding en Frippertronics.

E X P O S U R E, het titelstuk: “It is impossible to achieve the aim without suffer” wordt ons voorgehouden en op de spelling van het woord gaat Terre alle vocale perken te buiten (en ze ziet er zo schattig uit met haar cowboyhoed). Haden Two is in dezelfde heavy stijl als Breathless, maar is als extra voorzien van citaten, net als Urban Landscape en toegevoegde ambiance. In I May Not Have Had Enough of Me, But I Have Had Enough of You mogen zowel Hammill als Roche zich uitleven, dat zegt genoeg over dit nummer. Water Music I is precies wat de titel zegt, Frippertronics all the way. Het is een voorbode van Here Comes the Flood. Dat stuk stond al op Peter Gabriel II, maar die was daar zelf niet erg tevreden over. Dit is zijn herkansing; die hij dan ook neemt. Water Music II komt na de vloed, het kabbelt lekker door totdat Eno het Postscript voor zijn rekening neemt. Alles behalve een normaal plaatje dus, maar wat een kracht, dynamiek en emotie.

In 2006 presenteerde Robert Fripp de plaat in een dubbel-cd-verpakking. De ene met de originele uitvoering, de tweede met meer originele Hall-uitvoeringen; nu Hall niet meer populair was mochten deze tracks wel: Disengage, Chicago en NY3. Als bonus annex alternatieve takes versies van Exposure (wat langzamer en met Hall), Mary (ook met Hall), Disengage (met Hammill in een andere setting), Chicago (een relaxte Hammill) en NY3 (meer ruzie.

Veel is opgenomen in The Hit Factory, maar toch bleef de eerste versie van de plaat steken op 79 in de Billboard Top 100. Te moeilijk, te weinig begrepen vrees ik. Soms moet je meer moeite doen voor een plaat, maar dan hoort die meteen ook bij de all time favorites. Nog maar eens – het past wel bij deze plaat - It is impossible to achieve the aim without suffer.