Example
Neu!
Spitzenqualität!

#

Nieuw! Nu nog beter! Heel toepasselijk voor een duo dat in aanvang nauwelijks werd opgemerkt. Neu! (met uitroepteken) is eigenlijk niet echt Neu, want hun geschiedenis begint bij Kraftwerk. Kraftwerk werkt dan nog met een echte drummer en dat is Klaus Dinger. Op zoek naar meer geluidsmogelijkheden werd gitarist Michael Rother gevraagd. Die speelde op dat moment in The Spirits of Sound met ene Wolfgang Flür. Die Flür zou later ook in Kraftwerk terecht komen. Ralf Hütter verliet Kraftwerk tijdelijk en met het trio werden enkele optredens gedaan, waaronder een legendarische bij hèt muziekprogramma van toen: Beatclub. Plaatopnamen lukte niet vanwege meningsverschillen en Dinger en Rother stapten op. Kraftwerk ging vervolgens verder nu weer met Schneider en Hütter, maar dat is een ander verhaal.

Samen met toverproducer Conrad Plank maakt het duo in 1972 hun eerste plaat Neu! voor het progressieve label Brain. De plaat telt zes tracks, waaronder Hallogallo en Negativland rond de tien minuten de langste zijn. De stijl zou je kunnen typeren als geluidsexperimenten, lange gitaarsolo’s en repeterende motieven op een bijna vast ritmepatroon (de drummachine bestond nog niet). Inderdaad nieuw en onbekend voor die tijd en ook voor de muziekhistorie al te? ver vooruit. In 1972 was de plaat ondanks de wervende hoes nauwelijks bekend en werd slecht verkocht.

Het weerhield de heren er niet van verder te gaan met Neu! 2 (1973) opnieuw met Plank. Omdat de vooruitzichten voor de verkopen niet gunstig waren werd het opnamebudget gekort. Reden voor Rother en Dinger om bestaande nummers te verbouwen en opnieuw te gebruiken. Kant 2 staat vol met dit soort experimenten.

Dat ging nog een stapje verder op plaat drie Neu! 75, nee niet 3. Kant één is een bijna ambientachtige productie, kant twee bleek met name met het nummer Hero – raggen en onverstaanbaar gillen - een voorloper van de Punk-scene en dat met al dat haar (zie foto's). Vanuit de Punk-scene werd later dan ook vaak verwezen naar Neu! Dat gebeurde echter ook door anderen zoals David Bowie, Brian Eno, Iggy Pop en nog weer later Thom Yorke van Radiohead. Neu! was plotseling belangrijk, invloedrijk, hot! Met hun sterk ritmische patronen waren ze Kraftwerk eigenlijk net voor. Aan de andere kant, juist die groep was ook hun basis en het ‘oude’ Kraftwerk maakte ook al fors gebruik van herhaalde motieven. Neu! 75 is ondanks de lovende recensies een rommelige plaat, mede door de meningsverschillen van Dinger en Rother.

De groep viel dan ook snel uit elkaar. Rother ging solo verder, maar werkte ook met andere Duitse coryfeeën als Harmonia, Cluster en met Brain Eno (die werkte opt dat moment samen met Cluster). Dinger vormde met broertje Thomas en Hans Lampe La Düsseldorf. Een band die door David Bowie werd geroemd als zijnde dé muziek uit de era. Na 1985 proberen Rother en Dinger het nog eens, maar het wordt een mislukte actie, opnieuw worden ze het niet eens. Neu! 4 kwam er dus niet en de opnamen bleven in de doos. Ja en dan moet er volgens de tijdgeest geremasterd worden, een hype waar niemand aan ontkomt. Bij Neu! wilde dat maar niet lukken.

Pas in 2001 (!) werden de heren het eens en de master tapes opgepoetst en dan ook maar meteen in drievoud geremixt. De drie originele albums werden door Grönland Records opnieuw uitgebracht. Neu! 4 werd besproken, maar dat werd Dinger teveel en opnieuw liepen de emoties op en was het einde verhaal.

In 2008 overlijdt Dinger zonder dat Rother wist van diens ziekte. Al het jaar erop (2009) gaat Rother aan de slag om alle bekende opnamen als lp in een box met boek uit te brengen. Jammer voor de CD-Freunde! De andere, resterende opnamen, eigenlijk Neu! 4, aangevuld met outtakes verschijnen in 2010 als Neu! 86 op cd. Dat diepgaande meningsverschillen opnames zo’n 24 jaar op de plank kunnen laten liggen... Het Neu! Sonderangebot van de eerste plaat bleek zo toch wel een beetje muf te ruiken. Regressieve progressie heet dat. Was dat nummer Negativland wellicht al een vingerwijzing?

Neu! is hoe dan ook een bijzondere band die, zonder dat de heren er zelf bewust van waren, aan de wieg heeft gestaan van menig Punk - en alternatieve band. Met de re-releases werd de groep even opnieuw, maar kort, populair. Als eerbetoon verschijnt in 2009 Brand Neu!, een cd waarop onder anderen Oasis, Primal Screem, Kasabian, Holy Fuck, Ciccone Youth en LCD Sound System werk van Neu! uitvoeren. Merkwaardig genoeg sluit die cd af met werk van La Düsseldorf en – gepast - een werk van Michael Rother als eerbetoon aan Conny Plank. Neu!, en dat bevestigen de mensen van voormalig cd, is vaak tijdloos te noemen, een ander deel wat belegen. Neu!? Spitzenqualität!

 
tekst: Paul Lemmens, december 2012
plaatjes: © Brain/Grönland