Example
John Barry
Weelderige violen en veel koper



De muziek van John Barry is wereldberoemd, iedereen kent zijn muziek. Wie? John Barry! Huh? Merkwaardig fenomeen. De muziek van Barry is zo bekend, maar niemand, nou ja bijna niemand, kent zijn naam of weet die te associëren met de bijbehorende muziek of weet dat de man een scala aan prijzen heeft gewonnen voor zijn muziekscore ’s.
John Barry Prendergast (York, 1933-2011) werkt in zijn jeugdjaren vaak voor zijn vader die een bioscoop heeft. Na zijn klassieke pianolessen leert hij zichzelf trompet spelen, maar zijn muzikale aspiraties duiken pas op in 1957 als hij een band begint: The John Barry Seven. In 1958 wordt zijn arrangement van The Ventures Walk Don’t Run, nu omgedoopt tot Hit and Miss, gebruikt als begintune van Juke Box Jury, een BBC talentenjacht programma. Zijn doorbraak komt met de serie Drumbeat, waarin hij ook met zijn band optreedt. Zijn eerste filmmuziek schrijft hij voor Beat Girl (1960).

In 1962 wordt hij te hulp gevraagd bij filmmuziek. De producenten van Dr. No, de eerste James Bond film, zijn niet helemaal tevreden met het werk van de ingehuurde componist Monty Norman. Barry bewerkte het stuk van Norman en maakte daarmee onbewust het thema voor de James Bond film; hij kwam daar pas achter toen hij de film in de bioscoop zag! (Om allerlei redenen blijft Norman genoemd als de componist van het stuk). Men was zo tevreden over hem dat hij nog voor elf bond films de muziek mocht schrijven; en dat zijn niet de geringste. Een paar: From Russia with Love, Goldfinger (die met Shirley Bassey), Thunderball en You Only Live Twice. De laatste keer dat hij betrokken werd bij James Bond was in 1987 voor The Living Daylights.

Ken je 'De Versierders'? Barry schreef er de muziek voor. The Persuaders (originele naam) was een populaire Britse tv-serie, die in Nederland op de tv was van 1971-1972, in dezelfde periode als “De Speelvogels” in België (die Belgen toch). Brits aristocraat Lord Brett Sinclair (Roger Moore – die later ook James Bond werd) en oliemagnaat Danny Wilde (Tony Curtis) speelden in de spannende avonturenserie, met humor en romantiek, die bij sommige critici geldt als de beste serie aller tijden. De begintune is weergaloos.

Dezelfde John Barry is ook verantwoordelijk voor de muziek die het begin lijkt te zijn van een zeer romantische date.

Een meisje loopt door het bos. Over de velden. Over het plein. Verend is haar stap. Over het mos. Het hoge gras. Langs de bloembakken van het grote plein. Het is alsof zij danst soms. Zweeft. Een glimlach om haar mond. En een milde wind speelt met haar lange, blonde haar. Legt het om haar gezicht. En heft het dan weer op van haar schouders. Soepel, zacht, glanzend. Haar gezicht is een gedicht, omlijst met zijdezacht, glanzend haar: Sunsilk haar.

In een variant roeit ze over een zonovergoten meer naar een man op de oever, aan het eind zitten ze samen in de boot en mag je het verhaal zelf afmaken. De muziek is pijnlijk mooi, de violen gaan zo in het hoog dat de grens van wat nog kan bereikt wordt. En waar gaat het uiteindelijk om? Sunsilk Shampoo. De reclame uit 1967 (!) is bijna argeloos te noemen, maar die muziek, die blijft je altijd bij. Het nummer werd in Nederland als flexidisc (zo’n dun wapperend en flapperend vinylstukje dat als je geluk had ook nog afspeelbaar was) gratis (ik neem aan bij de shampoo) op de markt gebracht.

Het succes van de diverse James Bond muziekscores leidde natuurlijk tot meer. Een greep: Born Free (Academy Award), The Lion Winter (Academy Award), Midnight Cowboy (Grammy), Somewhere in Time, King Kong (1976-versie), The Cotton Club (Grammy),Out of Africa (Academy en Golden Globe Award en Grammy) en Dancing with Wolves ((Academy Award en Grammy). Voor talloze andere films of film songs werd hij genomineerd, in 2005 ontving hij de Bafta Academy Fellowship Award; een prijs die je verdient als je je erg hebt ingezet voor de filmindustrie. De Award die sinds 1971 wordt uitgereikt is doorgaans voor filmmakers of acteurs-actrices. Barry was de tweede componist, na David Rose in 1997. Rose is bekend van de tunes van o.a. The Stripper, Bonanza, Little House on the Prairie, High Chaparral en Highway Patrol. Barry´s stijl wordt omschreven als ´weelderige violen en veel koper´, maar hij was ook iemand die openstond voor nieuwe ontwikkelingen als synthesizers en samenwerking met popmusici.

Zijn persoonlijke leven was net zo kleurrijk als zijn films. Zo trouwde hij maar liefst vier keer, waarvan de opvallendste bruid Jane Birkin is (huwelijk 1965-1968). Birkin kennen we van talloze films, maar het meest van het liedje Je táime… moi non plus, wat ze zong met haar dan nieuwe minnaar Serge Gainsbourg (1969). Barry's laatste vrouw Laurie en hij scheelden slechts 44 jaar; zij was 33 toen hij op 77 jarige leeftijd overleed aan een hartaanval. Barry blijkt al met al een kleurrijk figuur die nu niet bepaald over het hoofd te zien is. Het is daarom heel vreemd dat, behalve bij insiders in de filmwereld, zijn naam nauwelijks bekend is. Tenminste, totdat je de muziek uit een van zijn films laat horen, dan….

 
tekst: Paul Lemmens, december 2012
plaatjes: © Columbia/CBS/Sonopresse