19
juni 2015
officiële release - 100
2015 / 2017
cd-versie
1. Dance Me This
2. Pachuco Gavotte
3. Wolf Harbor
4. Wolf Harbor II
5. Wolf Harbor III
6. Wolf Harbor IV
7. Wolf Harbor V
8. Goat Polo
9. Rykoniki
10. Piano
11. Calculus
------------------------------------------------------------
Frank Zappa: guitar,
Synclavier realisation
Todd Yvega: algorithm,
Synclavier assistence
Anatoli Kuular: Tuvan
throat singing
Kaigl-Ool Khovalyg:
Tuvan throat singing
Kongar-Ool Ondar:
Tuvan throat singing
------------------------------------------------------------
Uit het boekje: Todd Yvega,
"It is remarkable that Frank was able to construct
such a cohesive arc, juxtaposing and superimposing
such disparate materials, some of which had been in
the works for years, while others were the fruit of
the previous week's happenstance. Thrown into the
creative mix were the incidentals (it was FZ's bent
to be open to changing course and making use of
whatever happens along). Earlier that year, the
Zappas were graced with a visit from a trio of
throat singers from the Republic of Tuva in southern
Siberia who were on a US concert tour. Naturally a
recording session ensued, and the Tuvans' vocals
ultimately became prominent on several tracks.
Dweezil had set up his guitar rig in the studio, and
Frank decided to take it for a spin overdubbing on
the piece we were tracking that day. As far as we
know, that was the last time he played guitar".
------------------------------------------------------------
Todd Yvega: "Dance Me This
is the last album Frank Zappa completed before his
death. [...] Over the years I had seen Frank jump
from project to project often shelving one
indefinitely to focus on another. There was an
elaborate stage piece titled Dio Fa; An opera titled
Uncle Sam (about a dystopian future America with a
ludicrously polluted New York Harbour); A music
notation book with accompanying audio disc titled
The Rhythmic Sadist's Guide to Drum Patterns for the
21st Century. Of course I'm barely scratching the
surface and giving none of these their due. My point
is that Dance Me This gave Frank the opportunity to
rescue gems from these shelved projects and let them
be heard."
------------------------------------------------------------
Gail Zappa: the cover is
new. What happened is that I became friends with a
woman called Kathy Eldon, whose son Dan Eldon was a
photojournalist. He was 22 when he was stoned to
death in Somalia by the people he was trying to
help. He left behind an incredible journal, with his
drawings. I saw this photo in the last several years
of a drawing he did of these elephants. They seemed
to be dancing in the face of their own extinction.
It was a remarkable statement, and I instantly
thought that this was the perfect cover for Dance Me
This.
|
Zappa’s zwanenzang,
zijn allerlaatste zelf gemaakte album krijgt nummer
honderd mee. Volgens Todd Yvega, Zappa’s
Synclavier-assistent, was het een project dat regelmatig
aan de kant werd geschoven voor andere, maar telkens weer
terugkeerde.
De meeste tracks zijn gemaakt met het Synclavier, bij een
enkele track zijn gasten toegevoegd. Aan het eind van zijn
leven had Zappa regelmatig bijzondere gasten in zijn huis,
zoals de Ierse folkgroep The Chieftains, zijn jeugdheld,
Johnny ‘Guitar’ Watson, maar ook Tuvaanse keelzangers.
Zappa in 1993 "And what I'm working on right at the moment
is a Synclavier album called 'Dance Me This', which is
designed to be used by modern dance groups. It's probably
not going to come out until next year." Het werd niet
1994, maar 2015, één-en-twintig jaar later. Voor Zappa
maakte dat niet uit, in zijn filosofie was alle tijd
tegelijkertijd. Hij had daar een prachtige theorie over
die uitgebreid te lezen is in het boekje bij de vier-cd
bootleg Apocrypha.
Dance Me this of ‘now let’s dance’. Zappa heeft iets met
dansen, denk aan: ‘The Ritual Dance of the Young Pumpkin’,
‘Take Your Clothes of When You Dance’, "They want
everybody to start dancing close back together again like
1955" (Ruben & the Jets), ‘Dance of the Rock &
Roll Interviewers’, Janet’s Big Dance Number’, ‘Dance of
the Just Plain Folks’, ‘Be-bop Tango’, ‘Disco Boy’,
‘Dancin’ Fool’, various dance contests’, ‘That’s Not
Really a Shuffle’, ‘Lil’ Clanton Shuffle’.
Met de release is Dance Me This is nu officieel Zappa’s
laatste album geworden. Aan de symboliek zal het niet
liggen, al zijn de prehistorische olifanten (mammoeten?)
op de voorkant misschien wat minder elegant in ‘s mans
porselijnkast. Dance Me This is deels bijna autonoom,
waarbij een machine, de Synclavier, een programma
doorloopt met variabelen. Enerzijds om ‘inbrekers’ buiten
de studio te houden (!?), anderzijds om een verrassend
stuk muziek te laten ontstaan. Dance Me This was bedoeld
voor een moderne (!) dansgroep. Ik ben geen choreograaf,
maar het lijkt me best mogelijk.
Over de verpakking kan ik kort zijn, die is mooi. Paar
nieuw foto’s van onze held, wat zeldzame driehoekige
postzegels en Zappa die met een wijds armgebaar de Tuvanen
onder het afdak plaatst. Veel wit in contrast met het veel
zwart van Civilization Phaze III, in feite de Yang van
Dance Me This’ Yin. Samen een mooi slotakkoord. Todd Yvega
vertelt boeiend hoe deze set tot stand kwam. Daaronder is
een schitterende anecdote over’ inbrekerafweermuziek’.
Ralph Leighton herinnert zich hoe Zappa aan de Tuvanen
gekoppeld werd en Gail vertelt iets met een persoonlijk
tintje. Dank allemaal.
Dance Me This opent met de jazzy klinkende titeltrack. Het
is nog een beetje richtingloos stuk. Na de piano zetten de
Tuvaanse keelklankzangers in, het thema keert terug, de
met zeventien seconden kortste Zappa-gitaarsolo ooit komt
langs en daarna dooft het stuk om plaats te maken voor de
Pachuco Gavotte. Dan hebben we wel de aller-allerlaatste
Zappa gitaarsolo gehoord. Hij kan het nog is de conclusie,
maar net als je denkt dat hij op gang komt is het voorbij.
Het leven is een spiegel.
Een Gavotte is een historische Franse dans in tweedelige
maatsoort met opmaat, die vooral populair was bij de adel.
Die opmaat is waarschijnlijk Dance Me This geweest. De
Gavotte begint met een hoketus-achtige structuur.
Stappestap en dan maar bubbelen. Het ‘secret word’ voor
deze cd is ‘water’, want er komen heel wat vloeibare
geluiden langs. Ik zie de hooggepruikte luiden al hopsen.
Het past daarentegen beter bij de flamboyante,
playboystijl van de Pachuco’s.
Wolf Harbor bestaat echt, zo kunnen we lezen in het
boekje. Met bijna een half uur is het de langste
compositie van deze cd. Voor veel fans moeten de auditieve
ramen wijd open gezet, want er sneuvelen wat vertrouwde
grenzen. De compositie is gestructureerder dan sommige
andere Synclavier-composities van Zappa, maar schuurt
regelmatig aan tegen elektronische muziek. Denk aan Ircam
in deze en ook aan Musique Concrète. Sirenes, misthoorns,
dat soort zaken. Dan zijn we bijna terug bij Luigi
Russolo. Zappa kende zijn elektronische klassieken. De
percussiesectie (Zappa op Synclavier) houdt de jongelui
erbij, maar voor velen is het een haven te ver schat ik
voorzichtig in. Ik vind het een schitterende compositie,
vol spannende lagen, met een erg ruimtelijke klank. Het is
een Ionisation ‘vertaald’ naar een andere tijd. Echter
Uncle Meat ligt bijna continue op de loer. Ik vind het
mooi dat het een weloverwogen en rustige compositie is,
waarbij de klangfarben goed tot hun recht komen. Zappa wil
nog wel eens hyperactief zijn in zijn werk, maar juist
hier ademt alles de ruimte om hem heen. Ook hier treffen
we de symboliek aan. Zappa begon zijn muzikale verhaal met
Ionisation op de plastic pick-up en eindigt bijna met
eenzelfde compositie, maar dan high-tech uitgevoerd. Je
gaat altijd terug naar de muziek uit je jeugd is het
adagium tenslotte. Daarmee is zijn cirkel rond en in die
zin eindeloos. We zijn terug bij het begin van alles
immers en daarmee ook aan het eind gekomen.
Ben je net op je luchtbed de haven uitgedreven komt er
weer zo’n Tuvaan luid keelklanken. Goat Polo is klassieker
dan Wolf Harbor en heeft meer verwantschappen met
Civilization dan de rest van deze cd. Niet de meest
spannende compositie en afgedwaald van de kudde.
Rykoniki is dan ‘just another ordinary Zappa-composition’.
Niet te lang gelukkig, want dit verhaal is al eerder
verteld. De piano van Lumpy Gravy duikt op, maar nu zit er
een andere muzikant achter de toetsen. Net als Wolf Harbor
is het een open én ruimtelijke compositie, soms richting
Conlan Nancarrow, soms richting John Cage. Het is stuk
houdt de aandacht vast, maar zou verdwalen in het Grote
Land der Klassieken.
De laatste compositie, Calculus, is er een van het toeval,
dank John Cage opnieuw en ook dank Todd Yvega, want dit is
eigenlijk zijn werk. De kredieten zijn er helaas niet voor
hem, maar gelukkig vond Ruth Underwood dit een goeie
actie, anders was het stuk verloren gegaan als 'niets
betekenende inbraakbestrijdingsmuziek'.
Dance Me This is ondanks de symboliek een wat ambivalente,
met enerzijds een prachtige én mooie compositie en
anderzijds wat stukken die meer werk-in-uitvoering lijken
zijn dan definities en dardoor soms mank gaan door een
gebrek aan diepgang. Uiteindelijk weegt hier de symboliek
meer dan de muziek.
|
