Polen is een land waar je weinig van hoort als het om muziek gaat. Eén band springt in ieder geval in het openstaande oor: Riverside.

Twee metalheads luisteren in de auto naar Marillion. Het blijkt de start voor wat nu een van Polen’s populairste bands is. Ook In Nederland en Duitsland kreeg de band een warm welkom.

Na het plotselinge overlijden van gitarist Piotr Grudziński hing de toekomst van de band aan een zijden draadje.

Lees het verhaal van Riverside, een band die nogal wat emoties losmaakt en verslavend werkt.

De start van de Poolse band Riverside is bijna die uit een stripboek. Piotr en Piotr maken in 2001 een lange autorit. Ze hebben het over een nieuwe band als op de radio Marillion’s ‘Clutching all Straws’ te horen is. Piotr ‘Mitloff’ Kozieradzki (1970- /drums) is op dat moment drummer in de deathmetalband Hate and Domain, Piotr Grudziński (1975-2016/gitaar) gitarist in de metalband Unnamed. Door de track van Marillion komt het gesprek op progressieve rock, progrock zo je wil. Ondanks hun metalen achtergrond waren ze zeer geïnteresseerd in deze stijl. Zo zeer zelfs dat ze wel eens iets in deze richting wilden proberen. Het was niet zomaar een bevlieging. Een paar maanden latere stonden ze in een oefenruimte. Voor de sessie was Jacek Melnicki (?/keyboards) uitgenodigd. Melnicki was niet alleen keyboardsspeler, maar vooral eigenaar van DBX opnamestudio.
Het was wennen, zoeken, proberen, maar het was het nog niet. Dat veranderde bij de tweede sessie. Melnicki nam een vierde man mee, Mariusz Duda (1975- /basgitaar, gitaar, keyboards). Duda had in Xanadu gespeeld. Het was een uitstekende zet, want nu gebeurde er wel wat, zeker nadat Duda ook begon te zingen. Potentie hing in de lucht!

Door het gesprek tijdens de autorit weten Grudziński en Kozieradzki nu dat deze nieuwe band de band is waar ze allebei in willen spelen. Grudziński: “I have high expectations for it. I believe it's a band that I've always wanted to be a part of, where I can fully realize myself and learn a lot. It's hard not to believe those words when you see the satisfaction he gets while performing live.” Kozieradzki: “It's the first band in which I feel I'm alive. It has all that my previous bands lacked. Cool music, climate, the people and overall involvement not just on my part.”
Duda die in zijn eerste band alleen keyboards speelde stapt in de nieuwe band, die inmiddels Riverside genoemd is, over op basgitaar: “In the band I play the bass because I love the rhythm. I liked Geddy Lee's or John Wetton's playing.”

Met in het achterhoofd ieders eigen invloed werd langzaamaan de richting gevonden. Duda hield van Porcupine Tree, Marillion, Genesis, Yes, maar ook van Tangerine Dream en Vangelis. Hij had een open blik/gehoor en zat niet vast aan een of andere muziekstijl: “I've always been searching for melody, climate, space and this sense of mystery and eventually witch I came across when listening to Anathema. Each and every of their albums is a trip through melancholic wilderness, every sound drips with emotions – and added – I've been always searching for sounds that can go straight to your heart. That's why I've always admired David Gilmour who always hits the spot with only a few sounds.”
Grudziński hield ook al van Gilmour’s (Pink Floyd) melodieuze gitaarlijnen, maar ook van Anathema, Porcupine Tree, Dead Can Dance en Depeche Mode. Kozieradzki was van dit drietal de meest zware jongen, met een voorliefde voor bands als Dream Theatre, Pain of Salvation en de latere uitingen van Porcupine Tree, maar toch ook van die ‘geheime muziekliefde’ Marillion.

In 2002 treedt Riverside voor het eerst live op. Later in het jaar nemen ze een demo op. Die wordt voorjaar 2003 met succes verspreid. Op de demo staan vijf tracks: ‘The Same River’, ‘Out Of Myself’, ‘Reality Dream’, ‘Loosing Heart’ en ‘The Curtain Falls’. De meeste van de driehonderd demo-cd’s gaan naar vrienden, een flinke handvol naar platenmaatschappijen en radiozenders.
Al goed te horen is welke kant Riverside opgaat, het is een mooie mix van al hun persoonlijke voorkeuren: progressieve rock met een metal randje. ‘The Same River’, bijvoorbeeld, begint als een nummer van Pink Floyd, gaat dan over in een sequencer-gestuurd stuk van Tangerine Dream, maar na vier minuten, het stuk duurt twaalf minuten, begint de dreiging en gaat het langzaam richting metal, om na een break in een jazzrock (fusion) setting af te buigen. Pas na zeven minuten klinkt de stem van Duda, een beetje zoals die Steve Wilson (Porcupine Tree). Het zijn nogal wat vergelijkingen, maar Riverside heeft daarin wel een heel eigen stijl. Vijf nummers is te kort.

Het nieuws over een nieuwe band, zeker dan nog in de Poolse muziekkring, verspreidde zich snel. Cd’s werden gekopieerd en de vraag naar meer nam toe. Metal Center schreef: I would be very confused if this record wasn't known outside this country very soon… and I want more! This music is addictive.”

Iedereen was het eens, er moest snel meer komen. Dus ging de band de studio in om een volwaardig album te maken. Het was nog niet eenvoudig om een cd vol te krijgen. Er moest snel nieuw werk geschreven worden, maar ook geoefend en opgenomen. Het leverde nogal wat stress op, zeker bij Melnicki die het erg druk had in zijn eigen studio.

‘Out of Myself’ (2003) is het eerste echte album van Riverside. Er staan negen tracks op, vijf, bekend van de promo, en vier nieuwe. De band bracht het album zelf uit in een oplage van duizend. Ze deden alles zelf, behalve een kleine bijdrage op trombone van Krzysztof Melnicki op de laatste track ‘OK’. Na de eerste duizend volgde er nog eens duizend en nog in hetzelfde jaar werd het album uitgebracht door een Pools label: Mystic Production. Het jaar erop (2004) werd het uitgebracht door The Laser’s Edge in Brazilië, de Verenigde Staten en ‘de rest van de wereld’. Voor deze release werd de hoes aangepast. De nieuwe, door Travis Smith gemaakte hoes, zou ook die van de toekomstige uitgaven worden. Travis Smith werd meteen ook maar de vaste hoezenmaker van Riverside. Smith is geen onbekende in de wereld van metal of semi-metal bands/artiesten. Hij maakt bijvoorbeeld ook de hoezen van Opeth, Katatonia, Anathema, Psychotic Waltz, Tarja Turunen (ex-Nightwish) en een enorme reeks anderen.
Drie nieuwe tracks, ‘In Two Minds’, ‘I Believe en ‘OK’ laten een wat zachter, semi-akoestisch geluid van de groep horen. Juist door deze toevoeging wordt de muziek rijker en de grenzen van hun kunnen opgerekt. Het thema van het album, vooral door de teksten van Duda, gaan voornamelijk over de mens, diens falen, overleven en terugkeren in de maatschappij.

De Poolse pers was razend enthousiast: “We have a brilliant Polish debut!” Riverside had zich, in ieder geval in eigen land, goed op de kaart gezet. Nu verder, maar daarvoor was wel een nieuwe keyboardspeler nodig. Melnicki’s eerste keus was zijn eigen studio en daar had hij meer tijd voor nodig dan hij kon vrijmaken voor Riverside. De veel jongere Michał Łapaj (1982- /keyboards, Hammondorgel, Theremin, fluit) werd de opvolger. In eerste instantie vond hij dat de groep torenhoge ambities had en te wilde plannen voor de toekomst. Hij vond het “weinig realistisch”. Maar na het beluisteren van ‘Out of Myself’ wist hij het wel: “… but when I listened to the album I had no more doubts. I just had to be in that band.” Lapaj hield erg van het Hammondorgel en met name de manier waarop Deep Purple’s Jon Lord erop speelde, verder was hij een liefhebber van de muziek van Genesis en Yes. Met die achtergrond zou het wel goed komen en dat kwam het. Na de eerste repetities wist hij het helemaal zeker: “I finally have a great band! Although I haven't played with them for too long yet, I feel like we've been doing this for years. Riverside is the aim of my perennial pursuit. A river of ideas from which I fish out sounds that make my soul happy. It is my place in music.”

De eerste optredens in de nieuwe bezetting werden, zeker voor Poolse begrippen, druk bezocht. Het aantal groeide bij elk concert. Riverside deed een tournee van twintig concerten in eigen land en dat was voor Poolse begrippen heel bijzonder. De band op hun beurt was verbaasd dat het publiek bijna elk nummer meezong. Bij één gelegenheid kwamen ze niet weg zonder vier toegiften. Ze hadden echt iets losgemaakt. Een van de vroege hoogtepunten was Riverside’s optreden als voorprogramma bij het concert van Anathema, een van de bands die ze als invloed hadden genoemd.

Na een korte tournee door Europa, met als eerste een concert in ons land tijdens het Progpower Festival in Baarlo, werd het tijd voor een tweede album. In tegenstelling tot veel andere bands namen ze er ook de tijd voor, het album moest immers minstens net zo goed zijn als het vorige, zo niet beter. Via social media liet men wel doorschemeren dat het album iets heavier zou worden en dat het tevens het tweede deel zou zijn van een trilogie.
Om de fans niet te lang te laten wachten bracht Riverside in 2005 een EP uit: ‘Voices in My Head’. De naam was dezelfde als die van hun fanclub. De EP was dan ook alleen verkrijgbaar voor fanclubleden. Later is de EP alsnog uitgebracht en wel door Inside Out Music, de platenmaatschappij die inmiddels de band vertegenwoordigde in Europa. ‘Voices in My Head’ is - net als alle andere releases uit de beginperiode - te vinden op de 6-cd-set ‘Reality Dream Trilogy’ (2011).
Goed te horen is hoe de band in deze periode live klinkt, drie van de acht tracks zijn live-tracks: ‘I Believe’, Loose Heart’ en ‘Out of Myself’, opgenomen in de Traffic Club in Warschau. De andere tracks komen niet voor op een album. Het is een band in ontwikkeling, de aangekondigde hardere geluiden zijn hier nog niet te horen.

Na de EP volgde opnieuw een korte tournee door Polen en in West-Europa: Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland. Terug van de tournee tekende de band het contract met Inside Out Music. Maar de druk nam toe. Grudziński: “The pressure is really huge. None of us ever expected that ‘Out Of Myself’ would be so successful. Now it's a really hard task to maintain the same level, surprise and prove that ‘Out Of Myself’ was not a one-off thing. Duda: “We feel the pressure because we know that it's a crucial moment in our careers. Either we prove this album that we are an original band that has something to say thanks to our music, or we don't.”

Tijdens de live-concerten hadden ze al aardig wat nieuw werk gespeeld, het meest was eigenlijk klaar, alleen opnemen en de nodige afwerking nog, zoals samples en loops. Travis Smith maakte een hoes die in een stijl mooi aansloot bij het ontwerp dat hij maakte voor het eerste album.

In oktober 2005 werd bij de fanclub een doos met daarin ‘Second Life Syndrome’, de nieuwe cd, bezorgd, de dag daarna kwam het album wereldwijd uit. De lat lag hoog, de band wilde zichzelf immers bewijzen. Dat lukte. ‘Second Life Syndrome’ is meer in balans. Rust, melodie, zelfs een soort luchtigheid aan de ene kant, de ‘dark side’, de heavy side daarmee ook, aan de andere kant. Soms lopen die stijlen binnen één track naadloos in elkaar over en gaan van de ene emotie naar de andere. Nightwish is daar ook zo sterk in, maar ‘the force is strong in this one’, om even met Starwars te spreken. Juist die afwisseling maakt Riverside de band die ze is.

Zowel fans als pers waren enthousiast. Mystic Art schreef: “It's an album that's a pure pleasure to listen to. This music relaxes the listeners blissfully and eases their minds (…) then it hits it more dynamically (…) the whole thing sounds brilliant. It's a record that the whole Polish music industry should be proud of.” Het album werd op de 62e plek gezet in de ‘Archives Prog Top 100’. Jammer alleen dat de Polen slechts op één concert getrakteerd werden. De ‘Zeppelin Hall ‘ in Poznań was afgeladen vol met fans uit het hele land. De herkansing kwam pas in 2006, nadat de Riverside terug was van een tournee door Europa.
Eind 2005 kreeg de band de prijs voor ‘Meest belovend band voor de toekomst’. Ze hadden zeker een glazen bol.

Het eerste grotere optreden was in 2006 in Lichtenvoorde (Achterhoek, Nederland) waar Riverside stond tijdens het Arrow Rock Festival. Daar speelde ook Deep Purple, Status Qua, Roger Waters, DIO en Porcupine Tree. Mooie setting dus. Misschien nog belangrijker voor Riverside was hun optreden in Amerika tijdens het fameuze Nearfest Festival.

Inmiddels werd het tijd voor het sluitstuk van de trilogie. De titel was al bekend: Rapid Eye Movement’. Dat album werd in de herfst van 2007 verwacht, maar om het gat te vullen bracht de groep wat oor- en oogvoer uit: Voor de ogen én de fans bracht Riverside een dvd uit met een concert uit Den Bosch. Voor de oren en voor iedereen was er een single: ’02 Panic Room’, ‘Lucid Dream IV’ en ‘Back to the River’. Dat laatste speelde de band live al enige tijd live. Het nummer viel op doordat er een stukje verwerkt was van ‘Shine On You Crazy Diamond’ Pink Floyd. Op het moment dat de single verscheen toerde de band als ‘speciale gasten’ met de band Dream Theater’.

In september 2007 kwam ‘Rapid Eye Movement’ uit in Polen. Eind september in Europa en Amerika. Begin oktober werd het album als dubbel-cd uitgebracht. De extra’s zijn de drie tracks van de eerdere single, aangevuld met twee andere tracks: ‘Behind the Eyelids’ (rustigere versie) en ‘Rapid Eye Movement’. Dat laatste nummer komt verder niet terug en heeft iets weg van wat lijkt op een spontane sessie.
‘Rapid Eye Movement’, het werk, is verdeeld in twee delen: ‘Fearless’ en ‘Fearland’. Dualisme versus slaap. ‘Parasomnia’ is volgens Duda niet alleen het kernstuk van dit album, maar van de hele trilogie. Hier gaat het om het dualisme, maar dan het soort dat iedereen in zichzelf heeft.
Op het nummer ‘Schizophrenic Prayer’ speelt Artur Szolc (percussie) als gast mee. Net als de eerste twee delen van de trilogie beweegt de muziek van donker, hard naar lieflijk, zacht. Wat opvalt is de grotere rol voor ‘atmosferische’ synthesizerklanken van Lapaj. Nog iets wat opvalt: Grudzień gebruikt zijn gitaar hier mee om de muziek te ondersteunen of op te hitsen dan om solo’s te spelen. Hij zet soms nogal heftig in, maar dat komt de muziek ten goede.

Kort voor het album op de markt kwam was het via internet uitgelekt. Natuurlijk volgden reacties, maar die waren, als zo vaak trouwens, niet alleen positief. In Nederland, een van de landen waar de band warm was ontvangen, waren de fans wel enthousiast en plaatsten het album in de rij van beste uit het jaar. In Duitsland deden ze hetzelfde. Grudziński: “Because it is a trilogy, we couldn't and we didn't want to record something that would be totally different.” Mittloff: “Polarization is something natural, I believe. Usually the listeners divide into those pro and against. We think that on this album we give our fans everything that they love us for and something extra that they might love as well. All you have to do is to dedicate some time to this album.” Duda: “We're already at this stage when you can't please everyone. From now on, there will always be some division among fans.” En daar zou ik verder niet wakker van liggen. Duda had gelijk, het album stond als snel in de lijst van beste verkochte en belandde uiteindelijk op de twee plek in de Poolse albumlijst. Eind dat jaar stond het derde in de lijst van ‘beste albums’ en werd Grudziński gekozen tot beste muzikant van het jaar. I Nederland kwam het album op een 73e plek in de albumlijst.

Na de release volgde een uitgebreide tournee door Europa. Ondertussen hield de toekomst van Riverside iedereen bezig. Wat doe je na een trilogie? Nogmaals met hetzelfde komen is niet wat iemand dan ook verwacht, maar tegelijkertijd moet je wel bij jezelf blijven.

2008 begon goed met een vervolg van de tournees, zowel in Europa, Polen, maar ook in Mexico. Een nieuwe ‘single’, ‘Panic Room’, werd goud in Polen. De single werd uitgebreid met de tracks van de tweede cd van de twee-cd-versie van ‘Rapid Eye Movement’ met als extraatje de clip van het titelnummer. Zo werd het bijna een compleet album. In mei 2008 werd in Łódź de hele trilogie gespeeld. Het concert werd gefilmd met het idee een dvd uit te brengen. Leden van de fanclub mochten gratis naar binnen, maar dit concert was bij de aankondiging als zo bijzonder dat er zelfs mensen uit Nederland en Duitsland naar toe gingen. Daarna volgden opnieuw optredens in Europa, Nearfest, Progpower (Amerika) en FMPM (Canada). In Nederland stond de band bij het ons bekende Bospop Festival (Weert) naast andere grootheden als Anathema, ZZ Top, Opeth en Thin Lizzy.

Duda had niet voldoende aan Riverside, hij begon parallel aan de band een solocarrière onder de naam ‘Lunatic Soul’. Donkere muziek met veel synthesizers, ambiëntachtige klanken, maar ook ‘gewone, akoestische instrumenten. Tot nu toe (2020) heeft hij zes albums uitgebracht, het zevende wordt eind dit jaar verwacht. Tijd voor een eigen tournee was er niet, want Riverside toerde nog steeds door Europa. Hoogtepunt was opnieuw in ons land: de show in Paradiso werd live uitgezonden. Bij de verkooptafel kon je terecht voor ‘Reality Dream’, een in eigen beheer en beperkte oplaag uitgegeven dubbel cd met het liveoptreden uit Łódź. Nu te koop voor torenhoge prijzen.
Eind 2008 werd de trilogie afgesloten met het eind van de ‘Reality Dream Tour’. Een nieuw album zou begin 2009 volgen.

Dat werd dan: ‘Anno Domini High Definition’. Duda: “A title that would be connected with modern times, a title that would be up to date and would contain some elements popular these days. So the result is a mixture of High Definition technology and a disorder which, as it turns out, a big part of our bustling society suffers from. Apart from that, I wanted four words as it is our fourth album.” Hoofdthema van het album is “het feit dat we eigenlijk nergens tijd meer voor hebben of nemen”. Het album zit vol symboliek. Vier woorden voor het vierde album, maar de totale duur is 44 minuten en 44 seconden. Het album kwam in twee versies, een gewone een dubbelcd met daarop een groot deel van het concert in Paradiso, Amsterdam.
‘Anno Domini High Definition’ is een op zichzelf staand album met een eigen geluid. Steviger en tegelijkertijd meer ruimte voor elektronische klanken en dat alles zonder Riverside’s karakter te verliezen. Het album steeg als snel naar de eerste plek in de Poolse albumlijst, maar ook in landen daarbuiten verkocht het album goed. In Polen werd het goud. In Nederland kwam het album op een 58e plek, in Duitsland 94e.
Natuurlijk volgde opnieuw tournees in eigen land en in Europa. Dit keer had Riverside voor het eerst een eigen lichtshow mee. De zes shows in België en Nederland waren binnen de kortste keren uitverkocht.
Eind 2009 verscheen de dvd ‘Reality Dream’, maar zowel geluid als beeld vielen tegen. Er waren nogal wat problemen geweest. Desondanks wilde men de dvd uitbrengen, omdat men het nu eenmaal beloofd had. De fans stapte over al de ongemakken heen, de dvd werd dan ook flink gekocht.

Na alle hectiek van vier albums en talloze tournees was iedereen toe aan wat rust. Duda werkte aan zijn Lunatic Soul project, de rest rustte uit of deed andere dingen. Na een paar maanden van rust trad de band op in diverse landen, vier concerten, vier landen en in elk land één concert. De concerten deden ze met vriendenbands Jolly en Pure Reason Revolution. Daarna volgde shows in voor de band nieuwe landen als Griekenland, Turkije, Oostenrijk, Bulgarije, Slovakije en Hongarije.
De rust was relatief, want inmiddels bestond de band tien jaar en volgde een uitgebreide ‘10th Anniversary Tour’ (2011). De tournee ging vergezeld van een EP: ‘Voices in my Head II’; een half uur nieuwe muziek. Mittloff: “You’ll hear the Floyd, some Genesis and Marillion in it. It’s really a solid EP.” Voordat de tour startte was de titel van de EP iets aangepast: ‘Memories in my Head’. Een sfeervol halfuurtje. ‘Forgotten Land’, de laatste track van de EP werd later gebruikt bij het computerspel ‘Witcher 2’.
Het geluid was niet alleen nostalgie, het was tevens een kijkje naar de toekomst. Voor het einde van het feestjaar bracht Duda zijn derde Lunatic Soul album uit. Op Riverside moest men nog even wachten. Eind 2012 werd wel alvast een tipje van het nieuwe geluid opgelicht via een nieuwe single: ‘Celebrity Touch’.

Het vijfde album van de band verscheen in 2013: ‘Shrine of New Generation Slaves’. Het laat Riverside met een ander geluid horen. Duda: “I didn’t want to record another Anno Domini High Definition. I’ve had enough of these heavy, thrash metal riffs. I was looking for something we could develop in our music. We decided on hard rock. Its elements replaced this quasi-metal present on our previous recordings. In addition to that, I wanted to bring back some of those emotions known from our early albums and maybe to some extent connecting us to what I’ve been doing on Lunatic Soul records. I’m tired of songs that are made of square blocks. We want to go back to our roots and to this openness that was once very important in music, before it all got so artificial and computerized. I always liked that well-arranged music by Genesis or Metallica and Anthrax, to name some heavier bands, but the older I get, the more often I listen to music that’s not necessarily so obvious in terms of patterns and schemes. Music where there’s a lot of room for some dissonance, dirt and noise. That’s the heart of it. Getting to Led Zeppelin or falling in love with Helter Skelter by The Beatles took me some time. After watching It Might Get Loud, I was trying to understand the whole phenomenon of Jack White. I bought some CDs and it hit the nail on the head. Elephant by The White Stripes is a great album. After that, I decided to dust off my Led Zeppelin records.”

‘Shrine of New Generation Slaves’ heeft inderdaad qua klank iets weg van het heavy geluid uit de jaren zestig, zeventig. Riverside klinkt ruimtelijker, warmer én iets trager, bedachtzamer. Dat wordt nog eens versterkt door het ‘plotselinge’ geluid van een saxofoon (Marcin Odyniec) in het tweede nummer. Het album sluit af met akoestische gitaar en zang. Zelf opgegroeid met dat ‘oude’, bluesy geluid vind ik dit een aangenaam album en een goede zet voorwaarts.
Misschien nog wel verrassender is de tweede, bonus-disc met daarop twee zogenaamde ‘Night Sessions’. Opnieuw is daar de sax en klinkt Riverside zelfs een beetje… jazzy.
Geen eerste plek dit keer, maar wel goud, althans in Polen. In Nederland kwam dit album op een 28e plek, In Duitsland op de 33e.
Veel lof ging naar Lapaj, “the wizard of the keys”. Lapaj werd langzaamaan een van de meest belangrijke keyboardsspelers van het land genoemd. Kozieradzki, wiens drumstijl ik altijd al iets weg vond hebben van Led Zeppelin’s John Bonham komt in de nieuwe opzet nog meer tot zijn recht. Sowieso is die man fantastisch om te zien drummer. Hij zit bijna als een blok beton op zijn drumkruk om ondertussen de nodige – harde – klappen en tikken uit te delen. Het ziet er heel relaxt uit, maar ondertussen…

Het menu staat vast, na het album volgt een tournee. Het werd de langste tot nu toe. In een korte zomerpauze werkte Duda aan een nieuw Lunatic Soul album. Dat niet alleen, hij werkte meteen maar door aan het volgende Riverside-album. Het geluid uit de jaren zestig werd iets aangepast aan dat van begin jaren tachtig, met een beetje dat primitieve van de elektronische muziek uit die tijd. Hoe het klinkt is te horen op ‘Love, Fear and the Time Machine’ (2015).

Het zesde album, zes woorden in de titel en zestig minuten muziek. Symboliek past wel bij de band weten we inmiddels. Er staan dan wel weer tien nummers op. Het langste nummer duurt net acht minuten, daarmee staan op ‘Love, Fear and the Time Machine’ vooral kortere tracks. Geen lange uitspattingen, maar veel meer ‘kleuren’ en laagjes in de songs. Lof was er van fans én pers: “this seems to be the best album released by Riverside” (Teraz Rock Magazine) en “It’s a true masterpiece” (Metal Hammer). Natuurlijk goud in Polen (2e) plek, maar ook hoog in de diverse albumlijsten van Duitsland (18e), Nederland (4e!), België (73), Zwitserland (25) en Engeland (67). Het nieuwe succes bracht de band naar de Verenigde Staten en de landen van Latijns-Amerika.

Lapaj had zich inmiddels meer dan bewezen met zijn klanklandschappen. Eigenlijk waren die vanaf het begin van de band al een belangrijk onderdeel, maar daar soms nog ondergeschikt aan het ‘geweld’ van de andere instrumenten. Langzaamaan waren ze meer hoorbaar aanwezig en essentieel in het geluid van Riverside. Duda had met Lunatic Soul die ‘atmosferische klanken’ ook al meer verkend. Het is dan ook niet raar dat de leden van Riverside denken over een heel album met klanklandschappen; een dubbelcd zelfs met ‘ambiënt’ geluid. Drummer Kozieradzki mag even zijn eigen weg gaan, Lapaj, Duda en Grudziński duiken de studio in om daar aan de slag te gaan. Ze bewerken vooral oude composities, werken waar die geluidskant al in potentie aanwezig is. Maar door het enthousiasme ontstaan ook nieuwe stukken muziek. Maar dan slaat het noodlot toe. Als ze bijna klaar zijn met het album overlijdt gitarist Piotr Grudziński plotseling aan een bloedprop in de longen gevolgd door een hartaanval. De overige drie leden, net als veel fans, zijn helemaal kapot van dit nieuws. Alle optredens en studiowerk worden afgezegd.

Eenmaal bijgekomen van het nieuws wordt het album, Eye of the Soundscape’ (2016) alsnog, als eerbetoon aan Grudziński, uitgebracht Het is een fantastisch album, maar natuurlijk heel anders dan wat we kennen van Riverside. De reguliere fans hadden wat moeite met het album, gezien de diverse plekken in de albumlijsten: Polen (4), Nederland (60), Duitsland (69). België (112) en Zwitserland (92).

Wat er met Riverside gaat gebeuren is op dat moment nog onduidelijk. Duda heeft zich in een ander project gestort, Lapaj is bezig met een soloalbum en Mittloff begint een eigen platenzaak met vooral ‘vintage vinyl’. Wel wordt nog een iets verbeterde versie van ‘Love, Fear and the Time Machine’ uitgebracht, inclusief een lichtelijk aangepaste vormgeving.

Pas in 2017 hoorden we weer iets van Riverside. De groep wilde alsnog verder, als trio, met Duda als gitarist. Duda: "I remember the moment when we officially announced that we would continue as a trio. We were doing a photoshoot at the Polish seaside. I said to the guys, 'Let's remember that this is just the beginning. Many of our fans can't imagine an album without Grudzien and for some of them the band ceased to exist when he died. We have to prove that we are able to survive not only by playing concerts but, most of all, by recording a new album."

Twee aangekondigde concerten, ter ere van Grudziński die een jaar daarvoor overleden was, waren in no-time uitverkocht. Om de gitaarpartijen in te vullen was gitarist Maciej Meller (1975- /gitaar) gevraagd. Na het optreden volgde een kort tournee, waarin Meller soms vervangen werd door Mateusz Owczarek. Opvallend was dat Meller overal warm verwelkomd werd. Tijdens de concerten kon je de in eigen beheer gemaakte 2cd ‘Lost ‘n’ Found-Live in Tilburg’ kopen. Het concert gegeven in O13 op 18 oktober 2015. Een schitterende set, inmiddels een collector’s item en dus duur.

Meller werd teruggevraagd, als gastmuzikant, voor het eerste album van de band na de dood van Grudziński: ‘Wasteland’ (2018). Andere gasten zijn Michal Jelonek (viool) en Mateusz Owczarek (gitaar). ‘Wasteland’ is een ingetogen album, waarbij veel ruimte is voor atmosferische muziek en enigszins wordt teruggegrepen op langere composities, of stukken die uit meer delen bestaan, zoals ‘Acid Rain’ en ‘The Struggle for Survival’. Lapaj: “Wasteland' is undoubtedly one of the musically heavier and more emotional albums in our discography. In a way, it reaches the beginnings of our playing, there are lots of guitar riffs, darker elements and space. It's all combined with a new, raw sound that we had never had before, which makes the album quite an explosive mix. We're literally going through a second life syndrome and when we were recording this album, we consciously added some elements referring to our second studio release, which sort of makes 'Wasteland' a second part of Second Life Syndrome’."
Meller: “For me, 'Wasteland' is a synthesis of those elements from the entire history of Riverside that I like most. But there's also a lot of new things! There is the emotional weight of 'Second Life Syndrome' but also the space of ‘Out of Myself’, there is the twisted guitar blow of 'Anno domini High Definition' and the melodiousness of Love, Fear and the Time Machine’. And then there's a new kind of storytelling, something I haven't heard before. It's very epic and cinematic, these are music pictures. An empty road, dust, burnt soil and the main character tormented by sad experiences. The end but perhaps also a beginning? These are the things I see. And however silly it sounds, at the moment for me it's the best and the most coherent Riverside album."

Het thema van ‘Wasteland’ is ‘iemand die overleeft na een tragedie’. Niets minder dan autobiografisch. Kozieradzki: “I had never thought that after seventeen years of Riverside, after six studio albums and a whole lot of different releases, I will feel again as if I was about to release the first album. It feels to me like we're doing a 'second debut‘. A very important debut, almost as important as 'Out of Myself'. The album itself carries a lot of emotions which reflect everything that has been happening to the band for the past few years. It's a much heavier and darker face of Riverside.”

‘Wasteland’ bracht in ieder geval de fans weer op het goede spoor en bracht een horde nieuwe naar het spoor: Polen (1e), Nederland (28), Duitsland (13), Zwitserland (23), Oostenrijk (39), België (79), Finland (30), Spanje (43), Engeland (83) en Amerika (16e in de categorie ‘heatseekers’).

Na het album ging de band opnieuw op tournee, een lange, die de band tot in 2019 volhield. In 2019 worden de fans getrakteerd op een nieuwe versie van ‘Wasteland’. De grijze hoes is veranderd in rood/rose. Naast het gewone album zit er in het zogenaamde digipak met ‘slipcase’ (schuifdoosje) een dvd met een zogenaamde ‘Hi-Res (High resolution) Stereomix’, een ‘5.1 Surround Mix en een drietal video’s: ‘Lament’, ‘River Down Below’ en ‘Wasteland’. De bonus-cd bevat vijf tracks met een akoestische sessie uit januari 2019: ‘Vale of Tears’, ‘Out of Myself’, ’02 Panic Room’, ‘River Down Below’ en ‘Wasteland-live intro’.

Begin februari 2020 kondigt de groep aan dat gitarist Meller voortaan het vaste, vierde lid van de band is. De tournees in 2020 worden afgelast vanwege de om zich heen grijpende Covid-19. Er zijn wel plannen: een nieuw album van Lunatic Soul en het eerste soloalbum van Maciej Meller: ‘Zenith’.

Wat Riverside gaat doen of waar ze mee bezig zijn is nog even de vraag, maar dat ze ons zullen gaan verrassen is eigenlijk, gezien de historie, op voorhand al wel duidelijk. Hoe dan ook, ik ben blij dat ik Riverside ‘ontdekt heb en daarom soms een beetje mee kan dromen met die geweldige Polen.