Cobalt Chapel begon met het idee iets te doen met verschillende orgels en baspedalen. Maar al snel werd het iets meer dan dat. Muziek ‘”beyond dimensions”.

Het duo Gosling/Fage maakt in 2021 muziek die voortkomt uit een ver verleden, een verleden met avontuur en lange, muzikale reizen al dan niet regelrecht de kosmos in.

De muziek van Cobalt Chapel wordt door iemand omschreven als “Vertigo-go”. Als je weet wat hij daarmee zegt is dat een enorm compliment!

Tijd om de poort van de kobaltblauwe kapel eens te openen en je te laten onder te dompelen in een wereld van analoge, vintage klanken.

Bij de naam ‘Cobalt’, Nederlands, Kobalt, denk ik meteen aan blauw, die prachtige intense blauwe kleur. Een kleur die nauwelijks vervaagt en die je vaak terugziet in kunstwerken. Yves Klein, de man van de beroemde blauwe (eigen kleur blauw) kunstwerken omschreef het als volgt: “What is blue? Blue is the invisible becoming visible… Blue has no dimensions. It is ‘beyond the dimensions’ of which other colors partake.” Wellicht hadden ze dat in sommige geloofsgemeenschappen door, want daar werd het hemelgewelf vaker afgebeeld in ‘hemels blauw’; kobaltblauw. Afgelopen zomer fietste ik door Zuid-Limburg en vond daar een typische wegkapel met een zinderend, blauw plafond. Ik was daarom enigszins verbaasd en tegelijkertijd ook weer niet bij het ontdekken van de Engelse ‘psychedelische-folk-rock’-groep Cobalt Chapel. Soms vallen puzzelstukjes meteen op hun plek. En dan te bedenken dat de naam ‘kobalt’ komt van ‘kobold’. Die kobold was een naar persoon die plekken waar zilvererts gevonden werd vervuilde met zijn blauwe kleur. En zo’n verhaal valt dan ook weer samen met het derde, of toch tweede, album ‘Orange Synthetic’. Een album met verhaal, sage’s, legenden uit Yorkshire, de streek waar het duo opereert.

Cobalt Chapel bestaat uit twee personen: Jarrod Gosling en Cecilia Fage. Gosling (?/allerlei instrumenten, kunstenaar), de man met zijn onafscheidelijke pet, is een druk baasje. Hij speelt in de ‘elektropop’-groep ‘I Monster’, met overigens een prachtige versie van ‘Daydream’ van The Wallace Collection (elders op de LemonTree), maar ook in Regal Worm en Cobalt Chapel. Daarnaast is hij kunstenaar en ontwerpt hoezen voor allerlei bands, artiesten, waaronder die van Tim Bowness. En daar zit dan weer een nieuw linkje, want Bowness vormt met Steve Wilson, bekend van een groep als Porcupine Tree, regelmatig een duo. Regal Worm wordt al vaker de beste, nieuwe progrockband genoemd… Een band die invloeden laat horen van Frank Zappa en de zogenoemde ‘Canterbury Sound’, denk dan aan Soft Machine, Robert Wyatt, Hatfield & the North, Egg, maar ook aan de vroege Pink Floyd, de eerste twee albums. Het zijn allemaal invloeden die ook op Cobalt Chapel te horen zijn. Iets met een appel en een stam.
De tweede persoon in de kapel is Cecilia Fage. Fage (?/zang, klarinet, saxen, blokfluiten, actrice, schrijfster) is al net zo druk. Eventueel bekend van haar jarenlange samenwerking met Matt Berry & the Maypoles en die met Emma Tricca en Maps, daarbij meestal als (achtergrond-)zangeres.

Cobalt Chapel begint rond 2014, maar ondervindt meteen vertraging, omdat Fage nog moest bevallen van een tweeling. Even voor de duidelijkheid: Fage en Gosling hebben elk eigen gezinnen. Gosling heeft een liefde voor oude, analoge apparatuur, orgels vooral, en houdt van al net zo oude, progressieve muziek, al dan niet met een psychedelisch randje. Daarmee duik je zo de tweede helft van de jaren zestig, begin jaren zeventig in. Rondom Sheffield, de geboorteplek van Gosling, was genoeg elektronica en hij wilde iets helemaal anders. Via een vriend kwam hij in contact met Fage. Het klikte meteen en een vervolgafspraak was dan ook snel gemaakt. Er werd gesproken over de gezamenlijke voorkeur voor oude Horrorfilms, de hoezen van Marcus Keef (Keef ontwierp nogal wat hoezen voor het in 1969 opgerichte, progressieve Vertigo-label – het verhaal over Vertigo staat elders op de LemonTree), de muziek van Curved Air (ook elders op de LemonTree) en de hele reeks psychedelische en progressieve muziek, kortweg Prog. De klik leidde tot een album, dat simpelweg ‘Cobalt Chapel’ (2017) werd genoemd.

Op de tekstloze voorkant van het album staat een hoogzwangere Fage op blote voeten in het bos. Een mooi beeld, zij is zwanger van de tweeling en wij van de muziek op het album. Zal het bevallen? Dat laatste is al wel duidelijk, anders stond dit stuk hier niet. Gosling speelt orgels, drums, percussie en effecten, Fage zorgt voor de zang en koorarrangementen. Het album is zowel geschreven als geproduceerd door het duo zelf. Ze houden de zaken strak in de handen, want het is uitgebracht op een eigen label: Klove. De dertien stukken op het album variëren in tijd tussen de één en bijna acht minuten. Met de muziek propellert het duo ons regelrecht terug naar de opwindende muziek van de jaren zestig. Dat komt vooral door het orgelgeluid van Gosling. We horen klanken die we kennen van orgelspelers als Mike Ratledge (Soft Machine), Dave Sinclair (Caravan), Dave Stewart (Khan, Egg, Hatfield & the North), maar zeker ook Rick Wright (Pink Floyd). Soms wordt het orgelgeluid nog eens heerlijk vervormd door een wah-wah-pedaal of voorzien van andere effecten. En natuurlijk horen we op het album de klank van dat magnifieke instrument: de Mellotron. Effecten worden, geheel in stijl overigens, ook toegepast op Fage’s zang. De vocalen worden uitgerekt en in echo’s gedrenkt. Dan weet je zeker dat we met dit album in psychedelische muziekwolken gehuld worden. Gosling heeft, zoals gezegd, een verliefde voor ‘oude’ orgels, de jaren zestig modellen. Volgens een quiz op hun Instagram-account heeft hij er maar liefst negentien, het zou me niet verbazen dat dat er inmiddels al meer zijn. Ook heeft hij een RMI-elektrische piano.
‘Cobalt Chapel’, het album, doet mij enigszins denken aan het eerste album van landgenoot Jacco Gardner. Eenzelfde sfeer en klankkleur en bij mij eenzelfde enthousiasme, want ik merk dat ik van dit soort muziek echt blij wordt. Iets met nostalgie misschien? De muziek is boeiend, afwisselend, soms opbouwend à la Pink Floyd, soms jazzy, wisselend als op de eerste twee albums van Soft Machine. De teksten zijn historisch, verkennend en onderzoekend. Een voorbeeld. Fage: “The song ‘Fruit Falls From the Apple Tree’ is a female perspective on the patriarchal society that we live in and on womankind, and the very idea, the religious idea, that woman was created from a part of man. The thinking was, what would it be like if this was reversed? It’s an imaginary perspective.” (citaat: Shindig, 2016).
In het eerste contact met elkaar werd Curved Air besproken. Dat lijkt niet helemaal toevallig, wan Fage’s stem, dat onderkoelde, lage, heeft soms wel iets van de stem van Sonja Kristina, de zangeres van Curved Air.
De pers was positief over het album, maar het was de muziekpers op kleine schaal. De muziek werd door iemand zelfs omschreven als “Vertigo-go”, daarmee verwijzend naar dat progressieve platenlabel met die prachtige ‘swirl’ van eind jaren zestig. Wat op Vertigo uitgebracht werd was een feest voor je oren en kin je bijna ongehoord kopen. En dat was het label met de hoezen van Marcus Keef. Een groot compliment.

‘Cobalt Chapel’ werd ook uitgebracht als 2lp en een 2lp in gelimiteerde editie in ‘green translucent’ uitvoering. Op de binnenhoes van de lp’s zie je talloze afbeeldingen van het duo en het bewijs voor Gosling’s orgelmania.

Twee jaar later brachten Gosling en Fage het album ‘Variants’(2019) uit. De inmiddels al aardig gegroeide tweeling staat in hun blootje bij een beekje. Schattig lief plaatje, Woodstock in het klein. ‘Variants’ is een, de naam zegt het al, variatie op het eerste album. Negen tracks zijn opnieuw bewerkt. Volgens de sticker op de voorzijde: “The first album, reimagined and reincarnated through a spectral prism of dreamlike drones and psychedelics”. Dat klopt helemaal, we gaan zelfs nog meer virtueel ‘into space’ met dit album. Lang aanhoudende klanken, veel langere tracks ook. Hiermee betreedt Cobalt Chapel vooral het terrein van de oude Pink Floyd die de geestverruiming opzocht door allerlei effecten aan de muziek toe te voegen. Het album is verrijkt met tapeloops en opnames van klanken uit de natuur. Een track als ‘We Come Willingly’ heeft nog dat folk-element in vooral de zang, maar die zang wordt zover mogelijk uitgerekt. Het stuk ‘Positive Negative’ wordt met bijna twaalf minuten dubbel zo lang. Het wordt een echte reis en dat is waar deze muziek om draait, meegenomen worden op een imaginaire reis, al dan niet richting ‘The Heart of the Sun’.
Door de aanpak is dit album misschien nog interessanter dan het eerste, maar vreemd genoeg lijkt het in de totaalopsomming te verdwijnen. Onlangs werd namelijk ‘Orange Synthetic’ (2021) uitgebracht als ‘het tweede album’. Bestaat er dan een anderhalfde album? Of ‘1.2.-album’?. Ik hou het tweede album gewoon op het derde. Fysiek gezien kun je niet om die waarheid heen tenslotte.

‘Orange Synthetic’ (2021) is het meest recente en tot nu toe meest beschreven album van Cobalt Chapel. Het duo staat alleen in warmtefolie gehuld in de heuvels van Yorkshire, de nieuwe woonplaats van Fage. Het lijkt een analogie naar de afbeelding op het tweede album. Die folie lijkt me niet voor niets, het ziet er door de grijze wolken koud uit. Een in ‘limited edition’ uitgebracht vinylversie was kort verkrijgbaar en, natuurlijk, uitgevoerd in oranje.
Op ‘Orange Synthetic’ staan tien tracks, het titelnummer is met ruim zes minuten het langst en blijft door de hypnotiserende tekst, “how does it feel? Disappointment” het best hangen. Het album is de weerslag van de weg die ingeslagen is met het eerste en bewerkt door het tweede. Meer laagjes, rijker van klankkleur daardoor, maar minstens net zo psychedelisch van geluid. Over het ontstaan: “Orange Synthetic is music grounded in the Yorkshire earth: its people, the surrounding nature, landscape, and its mythology, from the distant past to modern life. The story of the Krumlin Festival captures something about this island in its disaster – how you can start out with a dream and end up wrapped in a survival blanket, suffering from exposure, on a cold, wet Pennine hillside. It’s an image which reflects the lost, end-of-days feeling of where we’re at now.” (citaat: website Piccadilly Records)
Dat verhaal van het Krumlin festival, waarvan de tekst de aanleiding is voor de titel van het album is een heftige: ”The name stems from a line in the title track, telling the story of the fateful Yorkshire Folk, Blues & Jazz Festival in Krumlin (1970), W. Yorkshire, fifty years ago. Hit by a wild storm, it resulted in the devastation of the site, near-deaths from exposure and the promoter being found wandering the moors, days later.” .” (citaat: website Piccadilly Records). De openingstrack, ‘In Company’ gaat over het verhaal van een wolf dat een grootmoeder aan haar kleinkind, de schrijfster Angela Clark, vertelt. Net als je denkt dat het stuk lekker losgaat of de ‘trip’ begint wordt het hardhandig en enorm abrupt afgebroken. De eerste keer dacht ik dat er iets was met de cd of de cd-speler. Nu weet ik het, maar het blijft wennen. Voor mij had dat niet gehoeven, zo’n ‘statement’ is al vaker gemaakt, hier past – vind ik- toch wel iets meer subtiliteit. ‘Our Angel Polygon’ gaat over een grote radarinstallatie in de vorm van gigantische golfballen die aan de kust van Yorkshire stond. ‘E.B.” klinkt als een folksong, maar dan wel met een psychedelisch sausje.
Nieuw op het album is de inzet van blokfluiten, klarinetten en saxen. Ze worden bespeeld door Fage, maar spaarzaam ingezet zonder meteen de hoofdtoon te vormen of het geluid drastisch te veranderen. Fage: “Orange Synthetic is actually kind of escapist.” (citaat Prog 118). Daar kan ik mee leven, is dat ‘feit’ niet immers al in alle psychedelische muziek besloten?

‘Orange Synthetic’ is voor het tweede/derde album van Cobalt Chapel een goed geslaagd vervolg. Eigenlijk wil je na het luisteren ervan maar één ding: meer. Dat is een goed teken. Met drie cd’s kunnen we even vooruit, ik ben nu al nieuwsgierig naar de ‘variants’-versie van ‘Orange Synthetic’, met daarop misschien wel echt lange tracks? Wie meteen nog wel iets meer wil kan een aantal tracks downloaden. Twee versies van ‘Horratia’ (2017) en het setje genaamd ’Mountain’ (2019) met daarop twee ‘Mountain’-versies, het stuk ‘Bohemia’ en het lang ‘Canticle’. Dat laatste is een ’far out’=track met een mooi geluidstapijt. Ik meen ergens nog een invloed van Klaus Schulze (zijn oude werk) te horen. Maar, aan de andere kant, in dit nummer kun je sowieso al heel wat terughoren.

Cobalt Chapel biedt de mens van nu onderdak met de muziek uit het verleden. Een mooie 'vintage' tegenstroom voor het haastig leven van nu. Een portie escapisme ook bij gebrek aan cultuur in tijden van Covid-19 en Lock downs. Redenen genoeg de kapel nog maar eens binnen te treden met aandacht voor het gewelf.